صنعت گردشگری با چالشهای جدی در سالهای اخیر روبهرو شده است. بحرانهایی که هر کدام از آنها بهتنهایی میتوانست این صنعت را زمینگیر کند. شرایط دشوار کرونا و نیمه تعطیل و تعطیل شدن بسیاری از هتلها و واحدهای اقامتی، اگرچه یکی از گردنههای خطرناکی بود که این صنعت با همه دشواری از آن عبور کرد، اما همواره با چالشهایی نظیر تورم و تأثیر آن بر سبد خانوار، کمرنگشدن بعد تفریح و سفر که به دنبال آن عدم توانایی در تأمین هزینههای اقامت در هتلها و اقامتگاههای رسمی را رقم میزند، روبهرو بوده است.
با این حال اگر چه به گفته هتلداران این صنعت همچنان برای ماندگاری خود حتی با حاشیه سود پایین تلاش میکند، این روزها با یک چالش بزرگتر روبهرو شده است، ناترازی انرژی که خاموشی برق هتلها را حتی در روزهای پیک سفر مسافران رقم زده است.
این موضوع با نگاه ویژهتر به خراسان رضوی و مشهد مقدس به عنوان یکی از پرتقاضاترین مقاصد سفر در کشور اهمیت ویژهتری دارد. زائرانی که حضور آنها در استان، نهتنها صنعت گردشگری که برای حدود ۱۸۰ شغل دیگر یک فرصت اقتصادی است، اما این روزها در رویارویی با چالش خاموشی برق از یکسو با نارضایتی زائران و از سویی دیگر با ضررهای ناشی از ماندگاری پایین مسافران برای هتلداران همراه بوده است. موضوعی که در این گزارش به آن پرداختهایم.
رئیس جامعه هتل داران استان خراسان رضوی در گفتوگو با شهرآرا، خاموشی برق هتلها را در تضاد با حفظ کرامت زائران میداند و میگوید: این مسئله نه تنها چالشهای جدی را برای هتل داران رقم زده که کرامت زائران را نیز زیر سؤال برده است. وقتی زائر ایرانی یا خارجی به خراسان رضوی و شهر مشهد مشرف میشود و نمیتوانیم خدمات کاملی به واسطه قطعی برق به او ارائه بدهیم، قطعا ماندگاری نخواهد داشت. محمود مادرشاهیان با اشاره به جلسات مکرر برگزارشده با معاون استاندار و فرماندار مشهد مقدس، اظهار میکند: فرماندار، استاندار و معاون زیارت استانداری نیز بارها بر این مسئله تأکید داشتهاند، اما همچنان برق هتلها و واحدهای اقامتی رسمی قطع میشود.
وی در ادامه میافزاید: شرکت برق مطرح میکند که چارهای جز قطعی برق وجود ندارد. اما مسئله این است که قطعی برق، نبود آب گرم و خیلی از خدمات دیگر در هتلها را رقم میزند که برای زائران مشکل ساز است.
رئیس جامعه هتل داران استان خراسان رضوی با بیان اینکه پیشنهادهایی نیز در این زمینه ارائه کردهایم، میگوید: مطرح کردیم که در تمامی هتلها و واحدهای اقامتی، درجه کولرها بر روی ۲۵ تنظیم و ثابت شود. نماهای روشنایی هتلها به طور کامل روشن نباشد. در لابیهای هتلها برق کمتری مصرف شود. در بازدیدهای میدانی از هتلها نیز شاهد بودیم که هتل داران در این زمینه همراهی دارند. انتظار داریم که شرکت برق نیز در این زمینه با هتل داران همراهی کنند.
وی میافزاید: بیش از ۱۱۰۰واحد رسمی شامل هتل، هتل آپارتمان و مهمان پذیر داریم و بیش از هزار واحد نیز خانه مسافرهایی هستند که به زائران خدمت رسانی میکنند. به این حجم از جمعیت نمیتوانیم درخصوص خاموشی برق و از دست دادن بسیاری از خدمات دیگر پاسخگو باشیم. از سوی دیگر زائری که برای اقامت چهار یا پنج روزه به مشهد مشرف میشود، خاطره خوبی برایش رقم نمیخورد. ما نیز شرمنده زائران هستیم، چون خدماتی که باید ارائه میکردیم، محقق نشده است.
رئیس جامعه هتل داران استان خراسان رضوی در پاسخ به این مسئله که چرا تمهیداتی از سوی خود هتل داران برای تجهیز به ژانراتور صورت نگرفته است، میگوید: هتلهایی که در سطح بالاتری هستند ژانراتور دارند، اما کفاف برق مورد نیاز را نمیکند. ۱۰درصد از هتلهای ما مجهز به ژانراتور هستند و ۹۰درصد پیش بینی نکردهاند. از سویی دیگر هزینه سرمایه گذاری در این زمینه بالاست و همه هتل داران امکان چنین هزینهای را ندارند. اما به دنبال برق خورشیدی هستیم. جلسات متعددی برگزار کردهایم و امیدواریم امسال بتوانیم هتلهای زیادی را با برق خورشیدی تجهیز کنیم. این مسئله نیز زمان بر است و نمیتوان گفت ظرف مدت چند ماه انجام میشود.
وی با اشاره به اینکه هتلها نیز در یک ماه اخیر درگیر خاموشیهای روزانه بودهاند، اظهار میکند: حتی هتلهایی که در محدوده رینگ ۲ و ۳ حرم هستند نیز خاموشی دارند. این مسئله درحالی است که سال گذشته دستور فرماندار و استاندار سابق بود که برای کرامت زائر برق هتلها قطع نشود.
مادرشاهیان یکی از چالشهای جدی دیگر را تعطیلی برخی خدمات رفاهی هتلها مطرح میکند و میگوید: به خاطر صرفه جویی و کمبود آب، برخی هتلها پیش قدم شدند و استخر را تعطیل کردند. معمولا خدماتی که ارائه میشود در یک پکیج است ولی، چون نمیتوانند این خدمات را ارائه کنند حذف کردهاند. با حذف این خدمات هزینه نیز از زائر دریافت نمیشود.
رئیس جامعه هتل داران استان خراسان رضوی با اشاره به شرایط سخت هتل داران افزود: در شرایطی که سطح اشغال هتلها صد درصد باشد، ۵۰ درصد صرف هزینههای جاری میشود. هتلهای ما در حال حاضر هیج سودی ندارند و در همین شرایط برای جبران شرایط پیش آمده و افزایش ماندگاری زائر حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد، تمامی هتلها روی نرخهای خود تخفیف گذاشتهاند.
وی با بیان اینکه میزان ماندگاری زائران در مشهد ۳۰ درصد کاهش یافته است، تأکید میکند: سال گذشته همین موقع ضریب اشغال هتلها ۹۰ درصد بود، اما اکنون حدود ۴۰ درصد اشغال هتلها به دلیل قطعی برق کاهش یافته است و این مسئله بر روی صنعت گردشگری و درآمدهای استان نیز تأثیرگذار خواهد بود. وقتی زائری به خراسان رضوی وارد میشود منافع او فقط برای هتل نیست، بلکه ۱۸۰ شغل از این زائر بهرهمند میشوند. این مسئله در حالی است که نرخ هتلها در سال ۱۴۰۴ با افزایش روبه رو نبوده است و ما نرخ دلاری نیز نداریم.
مادرشاهیان میافزاید: البته شرکت برق قول داده بود که برق را قطع نکند، اما باز هم این روال ادامه دارد. مطالبه جدی ما بازنگری در قطعی برق هتلها و واحدهای اقامتی است.
مدیر روابط عمومی شرکت توزیع نیروی برق مشهد در گفتوگو با شهرآرا درباره قطعی برق هتلها میگوید: برای هتل ها، مراکز تجاری و... ضوابطی تعیین شده است و با اتاق اصناف این موضوع را هماهنگ کردهایم.
علیرضا کاشی تأکید میکند: برای هتلها جلسات متعدد داشتیم و با ما همکاری کامل دارند. با ریاست جامعه هتل داران نیز همراه هستیم. اما این نکته درخور توجه است که اگر قرار است مرکزی خدمات ویژهای بدهد و در طول روز با خاموشی روبه رو میشود باید با ژانراتور برای مدیریت شرایط تجیهز شده باشد. وی تأکید میکند: تمام هتلها در فهرست خاموشی هستند و استثنایی وجود ندارد. مگر اینکه در هم جواری مناطق حساسی باشند که به دلیل اشتراک شبکه امکان خاموشی نباشد.